World music

Trebunie Tutki

Zmień język:

english

Fot. Magda Hueckel

Od lat i pokoleń wierni góralskiej tradycji, ale potrafili na jej bazie stworzyć coś zupełnie nowego. Odważnie eksperymentują z nowymi brzmieniami i łączą różne gatunki muzyczne. Nowatorscy i tradycyjni jednocześnie.

Trebunie Tutki to wizytówka i kawałek historii góralskiego grania, które zapoczątkował w tej rodzinie już pod koniec XIX w. sławny na całe Podhale dudziarz Stanisław Budz Lepsiok, zwany Mrozem. Jego wnuki, w tym najmłodszy - Władysław, odziedziczyli zdolności muzyczne i stworzyli rodzinny zespół. Kapela często grała na lokalnych uroczystościach, zdobyła renomę i nagrody w prestiżowych konkursach. Z biegiem czasu trwał przekaz tradycji góralskiego grania, którego tajniki zaczął zgłębiać najstarszy syn Władysława - Krzysztof.

W 1990 roku razem z rówieśnikami i siostrą Anną stworzył własny zespół o nazwie Kapela Tutki, który szybko został dostrzeżony na festiwalach folklorystycznych i folkowych. Cały czas istniała też rodzinna kapela z ojcem Władysławem jako liderem, która odniosła w tym czasie wiele spektakularnych sukcesów, min. zdobywając w 1991 r. główną nagrodę - Basztę na festiwalu w Kazimierzu Dolnym. Tam zespołem zainteresował się Włodzimierz Kleszcz, dziennikarz i popularyzator muzyki reggae.

Za jego namową i pomocą rodzinna Kapela Trebuniów Tutków zdecydowała się na ciekawy eksperyment: nagranie płyty z jamajskimi The Twinkle Brothers. Był to przełom w historii grupy, która od tego momentu zaczęła podążać ścieżką world music, lecz nie zapominając nigdy o swoich podhalańskich korzeniach. Wspólna, wydana w 1992 r. płyta "Higher Heights", była jednym z najciekawszych wydarzeń muzycznych polskiej sceny etno-folkowej lat 90. i nadal pozostaje klasykiem sceny world music w Polsce. Ta udana fuzja góralszczyzny z reggae odniosła też spektakularny sukces na Zachodzie. Posypały się nagrody i wyróżnienia: Płyta Miesiąca w Wielkiej Brytanii, Wydarzenie Roku Targów Muzycznych WOMEX w Berlinie, wreszcie - trzecia Płyta Dziesięciolecia World Charts Europe EBU. Trebunie Tutki stali się popularni również w Polsce, po części też dzięki programom telewizyjnym i udziałom w filmach ("Girl Guide", "Historia filozofii po góralsku"). W 1994 r. Krzysztof namówił ojca i siostrę na utworzenie profesjonalnego zespołu Trebunie Tutki, do którego wkrótce dołączył brat Jan. W ten sposób powstał podstawowy skład zespołu, którego wszystkie muzyczne działania odtąd zaczęły być konsekwentnie sygnowane nazwą Trebunie Tutki.

Od tamtej pory wielokrotnie występowali na całym świecie na różnych festiwalach, wszędzie prezentując kulturę rodzimego Podhala. Dla odróżnienia, nowe pieśni tworzone w duchu starych określają terminem Nowa Muzyka Góralska. Choć cały czas grają na tradycyjnych instrumentach, zachowują podhalańskie skale, manierę wykonawczą i używają gwary, ale jest to twórczość już całkiem współczesna. Często pojawiają się w niej elementy zaczerpnięte z innych gatunków muzycznych - rocka, techno, jazzu i reggae. Na swoim koncie mają współpracę z wieloma artystami, m.in.: wspomnianymi Twinkle Brothers, Adrianem Sherwoodem, kirgiskim Ordo Sakhna, Andy Cronshaw'em, formacjami Włodzimierza Kiniorskiego, Krzysztofem Ścierańskim, Michałem Kulentym, Krzysztofem Herdzinem, Pawłem Kukizem, Katarzyną Gaertner, Voo Voo, Warszawskim Chórem Międzyuczelnianym i gruzińskim kwintetem Urmuli, z którym nagrali wspólną płytę - "Duch Gór/The Spirit of the Mountains").

Pisząc o zespole, nie sposób nie wspomnieć o solowej działalności jego założyciela i lidera - Krzysztofa. Z wykształcenia architekt i pedagog, instruktor śpiewu podhalańskiego i tańca, kierownik artystyczny zespołów Małe Trebunie-Tutki i Śleboda, jest rozchwytywanym ekspertem muzyki góralskiej oraz jurorem festiwali folklorystycznych i folkowych. Za swoją działalność animacyjną został uhonorowany odznaczeniem Zasłużony Działacz Kultury (2003), tytułem Honorowy Ambasador Polszczyzny (2008), brązowym Medalem Zasłużony Kulturze - Gloria Artis (2014) oraz międzynarodową nagrodą IGF Gold Star, zwaną Oskarem kultury tradycyjnej, przyznaną przez World Folklore Union (2018).

Lista wszystkich nagród i wyróżnień zdobytych przez Trebunie Tutki jest bardzo długa i dostępna na stronie grupy. Warto w tym miejscu odnotować "Złotą Płytę 2010" oraz nominację do Fryderyka 2009 za krążek "Songs of Glory - Pieśni Chwały" nagrany z Twinkle Brothers po 16 latach od pierwszego spotkania z Jamajczykami.

Skład zespołu:

Krzysztof Trebunia-Tutka - skrzypce prym i sekund, złóbcoki, fujary, trombita, piszczałki, dzwonki, śpiew
Anna Trebunia-Wyrostek - basy podhalańskie, śpiew
Jan Trebunia-Tutka - altówka, śpiew
Andrzej Polak - skrzypce
Robert Czech - kontrabas

Dyskografia:

2016 - "Duch Gór/The Spirit Of The Mountains"

2011 - "Nuty Wielkiego Pasterza"
2008 - "Songs of Glory/Pieśni Chwały"
2007 - "Tischner"
2006 - "Góralsko siła"
2005 - "Ballada o śmierci Janosika" ed. II
2001 - "Zagrojcie dudzicki" ed. II
2001 - "Baciarujciez chłopcy" ed. II
2001 - "Złota kolekcja"
2000 - "Folk karnawał"
2000 - "Best Dub"
2000 - "Etno-Techno"
2000 - "Jubileusz - Warszawski Chór Międzyuczelniany"
1998 - "Podniesienie"
1998 - "Góral-ska Apo-Calypso"
1997 - "Greatest Hits"
1996 - "Janosik w Sherwood"
1996 - "Kolędy góralskie" ed. II
1996 - "Saga"
1995 - "Music of The Tatra Mountains - The Trebunia Family"
1994 - "Śpiewki i nuty"
1994 - "Come Back Twinkle to Trebunia Family"
1994 - "Górale na wesoło"
1993 - "Folk karnawał II"
1993 - "Folk karnawał I"
1993 - "Ballada o śmierci Janosika"
1993 - "Kolędy góralskie"
1993 - "Zagrojcie dudzicki"
1993 - "Baciarujciez chłopcy"
1993 - "Higher Heights"
1992 - "Żywot Janicka Zbójnika"