Nazwa nagrody nawiązuje do postaci Oskara Kolberga, a statuetka, którą otrzymują laureaci, przedstawia siedzącego Jezusa Frasobliwego.
W poprzednich latach „Ludowymi Oskarami” nagrodzono m.in. wystawę, film DVD, lekcje o architekturze regionalnej.
Patron nagrody przyznawanej przez Stowarzyszenie Twórców Ludowych, Oskar Kolberg (1814-1890) - to uznany badacz polskiej kultury ludowej. Etnograf jako pierwszy zgromadził i uporządkował według regionów wiedzę na temat polskiej twórczości ludowej - muzyki, tańców, zwyczajów i mowy. Jednym z jego osiągnięć było zebranie ok. 10 tys. rodzimych melodii ludowych.
Nagroda przyznawana jest w następujących kategoriach:
- Festiwale, koncerty, imprezy plenerowe
- Pokazy i warsztaty twórcze
- Konkursy i wystawy
- Projekty badawcze
- Wydawnictwa
- Nagroda Ludowy Oskar Internautów
W 2012 roku Amerykańska Akademia Filmowa zarządała od Stowarzyszenia Tworców Ludowych zmiany nazwy nagrody. Sprawa jest w toku.
